Niektórzy nabywcy używanych lub nowych samochodów muszą po ich zakupie zapłacić podatek akcyzowy. Jakich pojazdów on dotyczy, ile wynosi i co grozi za opóźnienie w jego uiszczeniu? Tego wszystkiego dowiesz się z niniejszego artykułu!
Czym jest podatek akcyzowy?
Podatek akcyzowy to rodzaj selektywnego podatku pośredniego, nakładanego na niektóre, ściśle określone ustawowo, produkty konsumpcyjne. Jest nakładany na niektóre akumulujące znaczne zyski artykuły w celu obniżenia ich konsumpcji. Trzeba zapłacić akcyzę nie tylko za auto nowe lub używane, ale i za wyroby tytoniowe, alkohol, benzynę, olej czy węgiel.
Wysokość pewnych podatków akcyzowych podlega harmonizacji, czyli jest ustalana na takim samym poziomie w różnych państwach członkowskich Unii Europejskiej. Akcyza za samochód nie należy do tej grupy podatków. Jej wysokość jest określana zgodnie z polskim prawem, a dokładnie z treścią ustawy o podatku akcyzowym.
Kto dokładnie musi zapłacić akcyzę za samochód?
Zapłacenie akcyzy na samochody jest konieczne do zarejestrowania pewnych typów pojazdów w Polsce. W wypadku niektórych aut potwierdzenie zapłaty akcyzy jest wymagane w wydziale komunikacji urzędu, w którym rejestruje się samochód.
O tym, jakie pojazdy są objęte akcyzą, mówi V rozdział Ustawy o podatku akcyzowym z dnia 6 grudnia 2008 roku. Treść tego artykułu brzmi następująco:
“Art. 100.
- W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
1) import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, z wyłączeniem przypadków, gdy dług celny wygasł na podstawie art. 124 ust. 1 lit. e–g lub k unijnego kodeksu celnego;
2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:
- a) wyprodukowanego na terytorium kraju,
- b) od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2.”
Podsumowując, można stwierdzić, że do zapłacenia akcyzy są zobowiązani tylko nabywcy samochodów osobowych z zagranicy po raz pierwszy zarejestrowanych w Polsce oraz aut osobowych wyprodukowanych w tym kraju, ale jeszcze nie zarejestrowanych. Mówiąc jeszcze prościej, akcyza dotyczy wszystkich samochodów osobowych, które jeszcze nie były zarejestrowane w Polsce.
Co ważne, czasem to nie właściciel auta ma obowiązek zapłacić za nie akcyzę. Przy zakupie samochodu za pośrednictwem komisu to pośrednik powinien uiścić podatek. Nabywca auta może sprawdzić, czy akcyza została zapłacona, za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (puesc.gov.pl). Z tej strony może też pobrać potwierdzenie uiszczenia podatku akcyzowego.
Informacją, jaką trzeba podać, aby uzyskać potwierdzenie zapłaty akcyzy za auto przez puesc.gov.pl, jest numer nadwozia, tzw. VIN auta. Numer ten znajduje się w dowodzie rejestracyjnym oraz na elementach stałych samego pojazdu. Potwierdzenie zapłaty akcyzy po numerze VIN będzie potrzebne do zarejestrowania pojazdu w wydziale komunikacji.
Akcyza za samochód – ile procent wartości pojazdu wynosi?
Wysokość akcyzy za samochód z zagranicy lub z terenu Polski jest uzależniona od rodzaju pojazdu, pojemności jego silnika i jego wartości rynkowej.
Wartość rynkową samochodu mogą sprawdzić nie tylko rzeczoznawcy, ale i przeciętni kierowcy. Mają możliwość skorzystać w tym celu z narzędzi oferowanych przez firmy takie jak Eurotax czy INFO-EXPERT. Na stronach tych przedsiębiorstw, profesjonalnie zajmujących się monitorowaniem wartości rynkowej pojazdów, można wykonać wycenę swojego samochodu. Przy opłacaniu akcyzy bardzo ważne jest to, aby pamiętać, że to właśnie wartość rynkowa auta, a nie cena jego nabycia, jest używana do wyliczania stawki akcyzy za konkretny pojazd.
Obliczanie akcyzy nie jest skomplikowane. Dla aut osobowych z napędem spalinowym stawki akcyzy wynoszą:
- 3,1% podstawy opodatkowania (czyli wartości pojazdu) dla aut z silnikiem o pojemności równej lub mniejszej niż 2000 cm3,
- 18,6% podstawy opodatkowania dla aut z silnikiem większym niż 2000 cm3.
Nabywcy samochodów hybrydowych (również tzw. “miękkich hybryd”) mogą zapłacić nawet połowę mniej.
- 1,55% podstawy opodatkowania dla samochodów hybrydowych z silnikiem o pojemności równej lub mniejszej niż 2000 cm3,
- 9,3% podstawy opodatkowania dla samochodów hybrydowych z silnikiem o pojemności większej niż 2000 cm3, ale nie większej niż 3500 cm3.
Za jakie samochody osobowe nie trzeba płacić akcyzy w 2023 roku?
Osoby planujące zakup samochodu hybrydowego ucieszą się ze zmian, które zostaną wprowadzone 1 stycznia 2021 roku. Od tego dnia osobowe auta hybrydowe o pojemności silnika równej lub mniejszej niż 2000 cm3 są zwolnione z obowiązku zapłaty podatku akcyzowego. Do grona bezakcyzowych aut zaliczają się również auta w pełni elektryczne o rozszerzonym zasięgu (REX).
Akcyza za samochód – gdzie ją zapłacić i czy można zrobić to przez internet?
Kiedyś należało opłacić akcyzę za auto w urzędach celnych, które teraz się tym nie zajmują. Od 2017 roku trzeba zrobić to w urzędzie skarbowym odpowiednim dla swojego miejsca zamieszkania.
Można zapłacić akcyzę za samochód również online. Należy wtedy zacząć od wypełnienia druku AKC-U/S na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych na stronie puesc.gov.pl. Potem można opłacić akcyzę online przelewem na wskazane konto urzędu skarbowego.
W jakim terminie trzeba zapłacić akcyzę?
Na zapłacenie akcyzy właściciel pojazdu ma 30 dni od daty powstania obowiązku podatkowego. W wypadku samochodów sprowadzanych z zagranicy obowiązek podatkowy powstaje w momencie przekroczenia przez nie granicy, a przy samochodach wyprodukowanych na terenie Polski – w chwili ich zakupu.
Przed opłaceniem podatku należy obliczyć wysokość akcyzy za samochód i złożyć druk AKC-U/S, czyli deklarację uproszczoną od nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych. Nabywca auta ma na to 14 dni od powstania obowiązku podatkowego.
Jak zapłacić akcyzę?
Zapłaty akcyzy za auto można dokonać osobiście w urzędzie skarbowym albo przez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych, czyli puesc.gov.pl. Dopełnienie formalności składa się z kilku etapów.
- Na początku należy wypełnić druk deklaracji uproszczonej od nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodów osobowych, AKC-U/S. Nabywcy pojazdu mają na to 14 dni od powstania obowiązku podatkowego. Jeśli pojazd ma więcej niż jednego właściciela, każdy z nich powinien wypełnić osobną deklarację. Należy w niej wpisać:
- rodzaj podatnika,
- imię i nazwisko właściciela pojazdu,
- adres właściciela,
- samodzielnie obliczoną wysokość podatku akcyzowego,
- dane pojazdu.
Wysokość podatku akcyzowego oblicza się według zasad opisanych powyżej. Warto przy tym pamiętać o przeliczeniu wartości rynkowej samochodu na złotówki z użyciem aktualnego kursu. Pomoże w tym strona Narodowego Banku Polskiego, na której dostępne są informacje na temat kursu złotówki względem obcych walut.
- Po złożeniu deklaracji AKC-U/S trzeba odebrać Urzędowe Potwierdzenie Odbioru (UPO) druku.
- Następnie należy wpłacić odpowiednią kwotę akcyzy w siedzibie urzędu skarbowego albo przelewem na jego konto.
- Na koniec wystarczy pobrać potwierdzenie zapłaty akcyzy. Aby otrzymać ten dokument, trzeba będzie podać kilka danych na temat pojazdu.
Jak uzyskać potwierdzenie zapłaty akcyzy za auto?
Żeby otrzymać potwierdzenie zapłaty akcyzy za auto, trzeba:
- wypełnić i złożyć druk AKC-U/S,
- dostarczyć wniosek o wydanie zaświadczenia,
- przedstawić dowód wpłaty akcyzy,
- zaprezentować umowę kupna-sprzedaży pojazdu,
- przedstawić dowód rejestracyjny,
- dostarczyć tłumaczenia dokumentów samochodu.
Jak wcześniej wspomniano, do uzyskania potwierdzenia zapłaty akcyzy przez puesc.gov.pl będzie potrzebne podanie numeru VIN pojazdu.
Po uzyskaniu potwierdzenia zapłaty akcyzy i wykupieniu ubezpieczenia OC można podjąć się rejestracji samochodu.
Jak uniknąć zapłaty akcyzy za auto?
Nabywcy określonych pojazdów mają obowiązek zapłaty akcyzy. Nie da się go uniknąć, choć niektórzy próbują to zrobić. Jest to szczególnie kuszące dla osób, które muszą uiścić podatek w wysokości 18,6% za samochód osobowy o pojemności silnika większej niż 2000 cm3.
Właściciele takich pojazdów czasem dopuszczają się oszustwa polegającego na tym, że rejestrują pojazd nie jako samochód osobowy, ale jako auto ciężarowe. Pojazdy ciężarowe o masie do 3,5 tony nie są bowiem objęte obowiązkiem zapłaty akcyzy.
Nieuczciwi kierowcy po pewnym czasie zmieniają rodzaj pojazdu, informując o tym starostę w ciągu 30 dni. W ten sposób, korzystając z luki prawnej, omijają przepisy wymagające od nich zapłacenia akcyzy.
Z tego powodu rządzący planują wprowadzić obowiązek zapłaty zaległej akcyzy za auto w chwili zmiany rodzaju pojazdu z ciężarowego na osobowy. Podatkiem ma też zostać objęty zakup samochodu osobowego z terenu Unii Europejskiej, pierwszy raz rejestrowanego w Polsce, jeśli jeszcze nie zapłacono za niego akcyzy.
Jaka kara grozi za niezapłacenie podatku akcyzowego?
Wśród konsekwencji niezapłacenia podatku akcyzowego można przede wszystkim wymienić brak możliwości zarejestrowania samochodu. Nieuiszczenie podatku wiąże się też z naliczeniem odsetek karnych.
Gdy należności przekroczą 7500 zł, może zostać wszczęte postępowanie skarbowo-karne. W takim wypadku nawet mienie właściciela pojazdu może zostać zajęte przez państwo.
CO JESZCZE MUSI ZROBIĆ KIEROWCA PRZED ZAREJESTROWANIEM AUTA?
Wniesienie opłaty akcyzy za samochód to nie jedyny obowiązek nabywcy auta, które ma zostać po raz pierwszy zarejestrowane w Polsce. Przed złożeniem wniosku o rejestrację pojazdu w wydziale komunikacji odpowiedniego starostwa powiatowego właściciel samochodu musi wykupić obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej.
Po sprowadzeniu samochodu z zagranicy trzeba też dokonać tłumaczenia jego dokumentów z języka obcego na polski. Takim tłumaczeniem może zająć się wyłącznie tłumacz przysięgły lub konsul. Dokumenty przełożone na język polski będą musiały zostać przedstawione w urzędzie, w którym zostanie dokonana rejestracja pojazdu.
PODSUMOWANIE
- Obowiązek zapłaty akcyzy za auto dotyczy właścicieli samochodów osobowych, które są po raz pierwszy rejestrowane na terenie Polski.
- Jej wysokość zależy od rodzaju, wartości rynkowej i pojemności silnika pojazdu.
- Akcyzę za samochód można zapłacić online lub w urzędzie skarbowym w ciągu 30 dni od powstania obowiązku podatkowego.
- Wcześniej należy złożyć druk deklaracji AKC-U/S. Właściciel pojazdu ma na to 14 dni od powstania obowiązku podatkowego.
- Potwierdzenie zapłaty akcyzy jest potrzebne do zarejestrowania samochodu. Oprócz niego właściciel pojazdu będzie potrzebował m.in. tłumaczenia dokumentów auta na język polski i aktualnej polisy OC.
Info o autorze
